W dniu 19.05.2021r. odbył się szkolny quiz on-line Cyberbezpieczeństwo w sieci!!! - sprawdzający wiedzę uczniów klas IV-V na temat bezpiecznego korzystania z Internetu i komputera

.Z przyjemnością informujemy, że konkurs został rozstrzygnięty. Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli w nim udział. Nagrody będą do odebrania u wychowawców klas na zakończenie roku szkolnego.

Oto lista osób nagrodzonych w konkursie:

I miejsce Maksymilian Duda IV B

II miejsce Julia Krukowska V B

III miejsce Łukasz Filipek V B

Jeszcze raz gratulujemy!

Organizatorzy: Aneta Ślifirska i Bożena Hoffmann

Na terenie całej Polski trwa Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021. Rozpoczął się 1 kwietnia 2021 r., według stanu na dzień 31 marca 2021 r., godz. 24:00. Zakończy się 30 września 2021 r. Udział w spisie jest obowiązkowy.

Celem NSP 2021 jest:

• zebranie informacji o liczbie ludności, jej terytorialnym rozmieszczeniu, strukturze demograficzno-społecznej i zawodowej, a także o społeczno-ekonomicznej charakterystyce gospodarstw domowych i rodzin oraz ich zasobach i warunkach mieszkaniowych na wszystkich szczeblach podziału terytorialnego kraju: ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym;
• analiza zmian, jakie zaszły w procesach demograficzno-społecznych i ekonomicznych w zakresie: ludności, stanu mieszkań i budynków oraz gospodarstw domowych i rodzin w powiązaniu z warunkami mieszkaniowymi na przestrzeni lat 2011–2021;
• dostarczenie informacji w zakresie i terminach określonych przez Komisję Europejską;
• wykonanie zobowiązań Polski w zakresie dostarczenia informacji na potrzeby innych niż EUROSTAT organizacji międzynarodowych (m.in.: FAO, OECD);
• aktualizacja operatu do różnotematycznych badań reprezentacyjnych prowadzonych na próbie gospodarstw domowych (w latach następnych).

Jak jest przeprowadzany?

Obowiązkowym sposobem przekazania danych w spisie jest samospis internetowy przeprowadzany za pośrednictwem interaktywnej aplikacji formularzowej dostępnej na stronie Głównego Urzędu Statystycznego pod adresem https://nsp2021.spis.gov.pl

W przypadku braku dostępu do Internetu można spisać się przez telefon dzwoniąc na infolinię spisową 22 279 99 99.

W przypadku osób niemogących dopełnić obowiązku samospisu, dane będą zbierane przez rachmistrzów w drodze wywiadu telefonicznego (od początku maja) lub bezpośredniego. Realizacja wywiadów bezpośrednich będzie uzależniona od sytuacji epidemicznej w kraju.

Dodatkowo w każdym urzędzie miasta i gminy oraz urzędzie statystycznym dostępne jest stanowisko komputerowe, gdzie można się spisać, z pomocą pracownika gminy/urzędu.

Kto jest objęty obowiązkiem spisowym?

• osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami;
• osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania;
• mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.

Bezpieczeństwo danych

Wszystkie dane osobowe przetwarzane w ramach prac spisowych są poufne i podlegają szczególnej ochronie, na zasadach określonych w ustawie o statystyce publicznej oraz w ustawie o ochronie danych osobowych. Dane osobowe od momentu ich zebrania stają się danymi statystycznymi i objęte są tajemnicą statystyczną. Zasada tajemnicy statystycznej ma charakter absolutny, jest wieczysta, obejmuje wszystkie dane osobowe i nie przewiduje żadnych wyjątków dających możliwość jej uchylenia.

Masz pytania? Skontaktuj się:

Infolinia spisowa: 22 279 99 99 (opłata za połączenie zgodna z taryfą operatora).

            wew. 1 – „Spisz się przez telefon”

            wew. 2 – Pomoc i informacje o NSP 2021 oraz weryfikacja rachmistrza

Więcej informacji na temat NSP 2021 dostępne jest na stronie: https://spis.gov.pl

Przyjmij Mamusiu proszę życzenia

Niech Ci się spełnią Twoje marzenia

Bądź zawsze pełna do mnie miłości

Niech nie zabraknie Ci cierpliwości

Niech Cię nie złoszczą moje wybryki

Niech Cię nie drażnią moje okrzyki

Niech buzia Ci się uśmiecha

Gdy postęp robi Twoja Pociecha.

Recytacja -  Martyna Noga z klasy 6e. 

Drodzy Ósmoklasiści,przed Wami niezwykle ważne dni. Jutro przystąpicie do pierwszego w życiu egzaminu. Życzę Wam, aby mimo trudności związanych z pandemią, każdy z Was osiągnął satysfakcjonujący wynik, który pozwoli kontynuować naukę w wybranej szkole ponadpodstawowej.Życzę Wam wiele szczęścia i poczucia pewności. Powodzenia!Przy tej okazji pragnę podziękować nauczycielom za zaangażowanie w wieloletnią pracę z uczniami. Dziękuję rodzicom za pomoc i wsparcie, zwłaszcza w czasie pandemii.

Halina Anchim - Dyrektor szkoły.

Kto z nas nie kocha swojej Mamy? Bez względu na to ile mamy lat, Mama to jedna z najważniejszych osób w naszym życiu – ta która kocha najmocniej i zna nas najlepiej. 26 maja to taki dzień w roku, kiedy szczególnie uświadamiamy sobie miłość do naszych Mam. Mali i duzi śpieszą z życzeniami, kolorowymi laurkami i upominkami. Wszystko po to, aby Mama poczuła się kochana i doceniana. To dzień pełen wzruszeń i ciepłych słów wypowiadanych pod jej adresem. Warto postarać się, aby życzenia, które składamy naszym Mamom, jak najlepiej przekazywały nasze uczucia i wdzięczność.

A oto laurki, które dla swoich mam wykonali w świetlicy uczniowie klasy II a, II b i III c z p. Teresą Klukowską.

Mamusie! Kochamy Was!

Poszukuję autorki słów tego pięknego tekstu. Powstał pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku w Węgielsztynie lub w Gimnazjum Jerzego Andrzeja Helwinga w Węgorzewie.

                                                                         (Na melodię „Hej, Mazury”)

Hej, kraino węgorzewska,

Mą ojczyzną dzisiaj ty

Twoje piękno w sercu mieszka

Najpiękniejsze są tu dni

Lasy, jeziora i rzeka

Tu jest nasz mazurski świat

Ta ziemia woła z daleka

Od ponad czterystu lat

Tutaj Prusowie mieszkali

Aż przyszedł Krzyżaków czas

Zamek też tu zbudowali

Lecz zniszczyć nie mogli nas

Dzisiaj tak pięknie wyrosłaś

Dziś nasze serca tu są

I miasto, i każda wioska,

I ludzie są duszą twą.

                                       Dariusz Polonis

Informujemy, że w konkursie wzięło udział 25 uczestników z 5 szkół powiatu: tj. SP Sobiechy, SP Perły, SP Węgielsztyn, SP 1  i SP 2 w Węgorzewie. Poziom prac konkursowych był bardzo wysoki. Gratulujemy wszystkim uczestnikom :) za udział w konkursie. Przypominamy, że zadaniem konkursowym było przygotowanie prezentacji multimedialnej na jeden z tematów związanych z wojną polsko-bolszewicką. Jury dokonało oceny nadesłanych prac stosownie do następujących kryteriów:

1. zgodność treści z wybranym tematem,                
2. wartość merytoryczna pracy,
3. sposób zaprezentowania tematu, techniczna strona pracy. 
4. Jury przyjęło ocenę punktową w skali od 1 do 5. Na podstawie powyższych ustalono:

• I miejsca: ex aequo: Franciszkowi Wasiakowi z SP 2 oraz Michałowi Oleszkiewiczowi z SP Sobiechy
• II miejsce: Tobiaszowi KOCHAN SP Węgielsztyn
• III miejsce: Karina Kuprewicz SP 2 Węgorzewo

Ponadto Jury postanowiło przyznać 1 wyróżnienie:

1 wyróżnienie – Paweł Kozij SP2 Węgorzewo.

Organizatorzy wyślą laureatom informacje drogą meilową o terminie i sposobie odebrania nagród.

Wszyscy uczestnicy otrzymają również dyplomy uczestnictwa i drobne upominki. 

Dzień 26 maja - Święto Matki - to jedno z najpiękniejszych, a z pewnością, najbardziej osobiste święto w roku. Matka - to synonim miłości i dobra, ciepła rodzinnego i szczęścia, przywiązania, przyjaźni i wiary w to wszystko, co piękne i szlachetne. W tym dniu wszystkie mamy obdarzane są szczególnymi dowodami miłości. Również uczniowie naszej szkoły nie zapomnieli o swoich mamach. Józef Ignacy Kraszewski napisał "Jest jedna miłość, która nie liczy na wzajemność, nie szczędzi ofiar, płacze a przebacza, odepchnięta wraca - to miłość macierzyńska". Aby całym sercem podziękować swoim mamom za ten ogromny dar, uczniowie z klasy Ib oraz IIc, podczas zajęć świetlicowych przygotowali laurki z okazji Dnia Matki.

Monika Śmierzyńska

Czy pierwszy burmistrz Węgorzewa, Adam Krupa, wydał ucztę z okazji przyznania praw miejskich? Jeśli tak, gdzie się odbyła i co na niej spożywano?

- … dla powszechnego rozwoju, podniesienia i poprawy naszego księstwa… założono i zbudowano nowe miasto… - mruczał trochę po polsku, a trochę  po niemiecku  Adam Krupa, nowo usmażony burmistrz, nowego miasta
w Prusiech Książęcych. Szedł ostrożnie główną ulicą Węgoborga, jak zaczęli wnet nazywać Angerburg, coraz liczniej przybywający w te okolice osadnicy z Polski. Burmistrz z namysłem omijał co większe kałuże i końskie kupy, starając się ciżem, które dopiero co nabył na pierwszym
z 3 corocznych jarmarków, jakie łaskawie książę Pan im nadał, zbytnio nie ubrudzić. Adam Krupa bywał nieco w świecie, zdarzyło mu się odwiedzić w młodości i Królewiec i Elbląg. Wiedział, jak jadali bogaci mieszczanie wielkich miast. Teraz godnie zmierzał do dawnego zamku krzyżackiego,
w którym rezydował książęcy starosta, Wawrzyniec Roch, a który to łaskawie zgodził się, aby uczta na cześć księcia, wydana została w murach książęcego zamku.

 - Uczty na poziomie Elbląga, to my tu nie uczynimy, ale zwykła też nie będzie  - cieszył się nasz pierwszy włodarz, wyliczając w myślach dania:

- Pierwsze danie: mięsa wołowe gotowane i ozory wołowe z sosem kaparowym i z ogórkami świeżymi solonymi oraz kruszki przyprawione imbirem; całe kurczęta w potrawce z ryżem i mięso cielęce w potrawce. Tamto i to na półmiskach. Drugie danie: kurczęta przyprawione wonnymi korzeniami, z rodzynkami większymi i mniejszymi, i cynamonem. Trzecie danie: pieczeń wołowa i cielęca, pieczone kurczęta, musztarda…

Po tym, nieco literackim wstępie wracamy do rzeczywistości, choć słowa z przemówienia pierwszego burmistrza naszego miasta są prawdziwe i pochodzą z  przywileju księcia Albrechta Fryderyka, to ówczesny Angerburg przypominał większą wieś niż miasto. W 1570 roku
w Węgorzewie było zabudowanych dopiero 80 parcel, choć istniało tu już 20 karczem, a przynajmniej na tyle wydał zgodę książę w przywileju.  

Pierwszym mieszczanom Angerburga, daleko było do kuchni dajmy na to elblążan czy gdańszczan. Bliższa była zapewne chłopom, bo i do tej pory większość mieszkańców poza niewielką liczbą rzemieślników, parała się głównie uprawą roli. Jednak wypadałoby uczcić jaśnie Pana godniej, niż przy zwykłym wiejskim stole, stąd menu musiało być bogatsze. Pamiętajmy, że ówcześni mieszkańcy Mazur, podobnie, jak innych krain, jadali przede wszystkim rzadziej niż dziś. Nie było śniadania w dzisiejszym znaczeniu. Zdarzało się, że dziatwa, starsi i ci którzy mieli ciężką pracę fizyczną spożywali poranną przekąskę, nie było to jednak zbyt obfity posiłek. Zwykle w ciągu dnia jadano dwa, a nawet tylko jeden posiłek, który przypadał na popołudnie (collatio).

W XVI wieku ludność wiejska, jak i pospólstwo miast, nie jadało zbyt wiele mięsa. A jeśli już to z pewnością nie były to schabowe, bo wieprzowina rzadko wówczas gościła na stołach. Z mięs częściej pojawiała się baranina, kozina, dziczyzna i wołowina. Ale jeśli była to uczta, to oczywiście dań było więcej, wśród których dominowało mięso, najczęściej pieczone lub gotowane. Często też jadano drób i ryby. Ważnym elementem posiłków, zwłaszcza tych bardziej odświętnych były napoje alkoholowe. W XVI w. wciąż najpopularniejszym napojem alkoholowym było piwo. Wierzono, że trunek ten dodawał nie tylko krzepy, ale wpływał na wygląd i cerę, miał też znaczenie lecznicze. Drugim napojem było wino, które miało oczyszczać krew, odpędzać wszelkie smutki, zalecane zwłaszcza do picia zimą. Na terenie dawnych Prus w XV-XVI w. za najlepsze uważano 2-3 letnie wina białe. Dużą popularnością cieszyły się w większych miastach wina reńskie, znane były już także wina z Hiszpanii, zaś delikatesem była tzw. „małmazja”, słodkie wino sprowadzane z Grecji  i Krety.

Czy pierwszy burmistrz Węgorzewa mógł wydać uroczystą wieczerzę na cześć księcia pana? Pytanie to zostawiamy otwarte, bo źródła historyczne milczą w tym temacie. Musimy zatem posłużyć się analogiami do istniejących przekazów w kwestii kuchni tego okresu. W tym celu posłużymy się coraz liczniej pojawiającymi się książkami kucharskimi. W naszym zainteresowaniu znajdą się książki pochodzące z Niemiec, przede wszystkim „Kochbuch” napisana przez Sabinę Welserin, bogatą mieszczkę z rodu kupieckiego w Augsburgu i wydaną w roku 1553. Dziś zatem będzie bardziej „na bogato”, skoro uczta, to uczta, o jedzeniu pospólstwa będzie zaś w następnym odcinku.

Już pobieżna lektura tej księgi daje nam pojęcie o dużym przywiązaniu do wyglądu potraw. Znano sposoby faszerowania potraw ściągając z nich skóry i napełniając różnym farszem. Jeden z przepisów na pieczone jagnię podaje, jak wykonać imitacje wełny przy użyciu masła. Świetnie wykorzystywano cechy  produktów mieszając je w odpowiednich kompozycjach, by uzyskać odpowiedni koloryt. Oddajmy głos kucharce by poznać nieco tajników tworzenia kolorowych potraw:

Danie w różnych kolorach: Naczynie [danie] w którym każda część ma inny kolor, jest przygotowywane w następujący sposób: Piecz kurczaki na rożnie, ale nie umieszczaj ich zbyt blisko siebie. A kiedy są upieczone, zrób sześć kolorów, białko wygląda tak: weź białko jajka, dodaj do niego trochę mąki, zrób cienkie ciasto. Brąz robi się tak: weź konfiturę wiśniową, zrób brązowe ciasto
z jajkami i mąką. Żółte robią tak: Weź żółtka, trochę mąki pszennej, szafran i trzy lub cztery jajka,
z których zrobisz ciasto. Zieleń jest przygotowywana w następujący sposób: weź pietruszkę i przecedź ją razem z jajkami przez ściereczkę, dodaj mąkę i zrób ciasto. Zbierz mąkę i jajka, zrób z nich pastę, włóż do niego sproszkowane goździki, które przez noc nasiąkły w ubitych jajach, wrzuć do niego tyle, aby stało się naprawdę czarne. Kiedy wykonasz pięć kolorów w ten sposób, następnie podsmaż każdego kurczaka jego kolorem i uważaj, aby nie był już za gorący. A kiedy kolor wyschnie i przylega, zdejmij kurczaki z rożna i połóż je obok innych pieczonych mięs na talerzu.

Łączenie ze sobą smaków, podobnie, jak było to w średniowieczu było wówczas bardzo odważne. Przypuszczalnie, to co cieszyło ówczesne podniebienia, dziś jurorzy „Master chefa” okrzyknęliby kulinarnym zabójstwem.

Stosowano już wówczas różne sosy, zupy. Wyrabiano pasztety, kiełbasy, mięsiwa wszelakie wędzono, suszono. Znano też różne techniki utrzymania tusz  w świeżości, jak chociażby dziczyznę:

…Gdybyś chciał zachować zwierzynę przez długi czas Gdy jest to cała sarna lub sarna, obedrzyj ją ze skóry, wyjmij wnętrzności i zawieś w piwnicy bez przeciągów. Następnie należy ją codziennie polewać winem, wewnątrz i na zewnątrz. I włóż do niej pokrzywy lub miętę. Kiedy zostanie wypłukana
w środku winem, należy włożyć do niej świeże zioła, a wtedy zachowa się przez długi czas. Jeśli jednak jest to tylko kawałek dziczyzny, połóż go w korycie ze świeżymi pokrzywami i miętą nad lub pod nim
i podlej go codziennie winem. 

            Ówczesna kuchnia miała też wiele praktycznych cech, gdyż zazwyczaj konsumowano praktycznie wszystkie części tuszy od uszu, kości, języków. Sporządzano galarety, pasztety. Mięsiwa suszono i wędzono. Oto przykład na wykorzystanie języków:

…jeśli chcesz dobrze marynowany język. Najlepiej zrobić je w styczniu, wtedy trzymają przez cały rok. Najpierw weź dwadzieścia pięć języków lub tyle, ile chcesz i weź je jeden po drugim i uderzaj nimi w tył i przód w pień do rąbania, a wtedy będą długie. Następnie (…) posyp języki solą. Następnie weź dobrą małą miseczkę i włóż sól na dno, po czym ułóż warstwę języków tak blisko siebie, jak to możliwe, posyp je solą, aby była całkowicie biała od soli. W ten sposób zawsze kładź warstwę języków, a następnie warstwę soli, aż wszystkie będą ułożone. Następnie zważ je dobrze, aby zostały przykryte solanką i pozostaw je na pięćdziesiąt dni, a następnie powieś je na cztery dni w dymie. 

Zmierzając ku końcowi naszych rozważań powiedzmy, co nieco, o słodkościach. Te zaś często składały się z różnych budyniów, owoców, miodowników, bułek, pączków. Do ówczesnych deserów powszechnie wykorzystywano (zwłaszcza w bogatych kupieckich domach, raczej nie w WęgorzewieJ) migdały, rodzynki, goździki, cynamon, gałkę muszkatołową czy imbir. Powszechne były różnego rodzaju pierniki zwane w krajach niemieckich „Lebkuchen”. Oto przepis na jeden z nich:

…Do pieczenia dobrego Lebkuchen. Najpierw weź funt cukru, kwartę czystego miodu, niecałą trzecią kwartę mąki, weź dwie i pół uncji cynamonu, półtora uncji goździków, dwie uncje kardamonu. Pozostałe przyprawy kroimy na jak najmniejszą ilość, laski cynamonu mielimy możliwie grubo. Wrzuć do niego również imbir i dodaj cukier do miodu, gotuj razem, włóż mąkę do rynienki, wlej najpierw kardamon, potem imbir i inne przyprawy.

Literatura:

J. Fonferek, M. Marcinkowski, U. Sieńkowska, Życie codzienne w porcie hanzeatyckim, Elbląg 2012

https://www.uni-giessen.de/fbz/fb05/germanistik/absprache/sprachverwendung/gloning/tx/sawe.htm

W marcu tego roku nasza szkoła przystąpiła do udziału w ogólnopolskim konkursie fotograficznym pt.: Las – moja miłość. Mogli w nim wziąć udział zarówno uczniowie, jak i rodzice i nauczyciele.

Każdy z uczestników mógł przysłać 5 zdjęć w dwóch kategoriach:

• Leśne szczegóły
• Zdjęcie krajobrazowe

Na adres konkursu wpłynęło 100 zdjęć. Komisja (w składzie: p. Cezary Tryk, p. Anna Pietruszewska, p. Bożena Hoffmann) wybrała wśród nich te, które zakwalifikowały się do etapu ogólnopolskiego.

Laureatami pierwszego etapu są:

1. Piotr Procajło 5b
2. Malwina Ozimkowska 5b
3. Karina Kuprewicz 6a
4. Artur Hawryluk 6b
5. Jakub Kamiński 6b
6. Wiktor Pietrasz 6b
7. Amelia Polonis 6b
8. Oliwia Chrobak 6c
9. Milena Milewski 6c
10. Franek Wasiak 6c
11. Hanna Ciunowicz 6d
12. Wiktoria Terefeńko 6d
13. Adam Ambrosiewicz 6e
14. Bartosz Tylus 6e
15. Nikodem Milinkiewicz 6e
16. Julia Milinkiewicz 7b
17. Marcelina Kołowszyc 7c
18. Kacper Chudek 7d

W konkursie wziął również udział pan Cezary Tryk.

Gratulujemy uczestnikom wysokiego poziomu prac. Ich zdjęcia zostały wysłane do Białowieży. Prezentujemy je na naszej stronie.

Bożena Hoffmann

Zapraszamy do obejrzenia prezentacji promocyjnej Zespołu Szkół im. Marii Curie - Skłodowskiej w Kętrzynie

W ramach zajęć plastyczno - technicznych uczniowie klasy I a przedstawili fragment życia w ulu, prezentując rolę pszczół robotnic, wykonując woskowe plastry. Efekty ich pracy widoczne są na zamieszczonych zdjęciach.

Wych. klasy Agnieszka Proniewska

Co jedli Krzyżacy w węgorzewskim zamku? Czy znali ciasta, desery? Jak często jedli mięso i jakie? Krzyżackie uczty na zamku w Angerburgu, może nie były tak wykwintne jak u wielkiego mistrza w Malborku, ale niczego tu nie zbywało.

Późnym popołudniem szóstego kwietnia roku pańskiego 1407, prokurator zamku
w Angerburgu,  błądził wzrokiem za ostatnimi promieniami słońca, jaskrawo odbijającymi się od wód otaczającej zamek Węgorapy. Dopiero teraz poczuł zapachy rozchodzące się
z zamkowej kuchni.  To przez nie, nie mógł zebrać myśli… gdyż starał się zrozumieć przesłanie zmarłego  kilka dni wstecz Konrada von Junginge, który swego brata Ulricha nazwał głupcem i przestrzegł przed wyborem na wielkiego mistrza.  Porzuciwszy ponure myśli, ruszył do refektarza, gdzie miejsce przy stole zajęli już pozostali bracia i półbracia. Dał znak do czytania Ewangelii, poczym zasiedli do wieczerzy. W  mig na stole lądowały półmiski wszelakiego jadła, a ponieważ tego dnia przypadała Wielkanoc, potraw było więcej niż zazwyczaj. Na stole pojawiła się czarna kura z prażonymi migdałami, nie mogło zabraknąć kurczęcia pieczonego w pietruszce, były smażone minogi i jakżeby inaczej węgorze, z dziczyzny szynki jelenia, ale nade wszystko ulubione połcie mięsa niedźwiedziego… sery, jaja, orzechy, chleba kilka gatunków z napojów wina reńskie i piwo elbląskie, a na deser budyń na smalcu.

W tym miejscu pozostawiamy literacki opis na rzecz dociekań historycznych, czy rzeczywiście tak mogła wyglądać krzyżacka collatio na węgorzewskim zamku w roku 1407? Z pewnością byłaby bardzo zbliżona do powyższego opisu, a w murach malborskich zapewne jeszcze bardziej wystawna. Menu braci zakonnych jest doskonale znane z licznych inwentarzy zamkowych spiżarni i ksiąg rachunkowych. Na szczęście zachowały się też przepisy kucharskie dań, które serwowano zakonnikom.

Wbrew pozorom nie brakowało w nich mięsiwa. Trzynasty punkt reguły zakonu, co prawda wzywał do postu w piątki, soboty i środy. Jednak rycerze zakonni mogli wtedy do woli spożywać nabiału, jaj i ryb. Tych ostatnich nie brakowało na pewno w zamku węgorzewskim, gdzie przez pewien czas urzędował zajmujący się rybołówstwem brat tzw. „Rybicki” (Fischmeister). Najwięcej było ryb suszonych, solonych, wędzonych
i peklowanych. W wielu zamkach bliżej wybrzeża popularne były dorsze, z ryb słodkowodnych często wspomina się o szczupakach, karpiach i węgorzach. W tych czasach większe rzeki były jeszcze zasobne w jesiotry, które już wówczas były wielce  cenione (delegacje króla Władysława Jagiełły, które odwiedzały Malbork w latach 1406-07 obdarowano m.in. jesiotrami).

 Inwentarze zamków krzyżackich na Maurach wymieniają w piwnicach krzyżackich zamków głównie wszelakiego rodzaju mięsa. Było ono peklowane, suszone, wędzone
i przechowywane zazwyczaj w beczkach. Znacznie więcej jadano wówczas wołowiny
i baraniny, później była dziczyzna, a na końcu wieprzowina. Mięso także solono lub marynowano w musztardzie wymieszanej z octem, solą i miodem, bądź zatapiano w samym miodzie. Jednym z ówczesnych sposobów przechowywania było zanurzenie mięsa
w osolonym tłuszczu. Spożywano też wielkie ilości słoniny i boczku. Znane były też Krzyżakom kiszki napychane kaszą czy też  małe kiełbaski popularne na bogatych stołach średniowiecznej Europy tzw. „circanelle”.

Zup na stole krzyżackim było mało. Przeważały dania główne. Potrafiono zadbać o ich niepowtarzalny wygląd, co np. sprawiano barwiąc je złoty kolor poprzez dodanie szafranu, którego uncja kosztowała wówczas tyle co wieprz.  Niektóre dania barwiono rozcierając pieprz z jajem w moździerzu, w ten sposób barwiono np. kurczaka polanego takim właśnie czarnym sosem. Wśród zagranicznych przypraw spotkać można było najpowszechniej  pieprz, wspomniany szafran, a także goździki, cynamon oraz nieco rzadziej imbir.

Oczywiście nawet wtedy jadano warzywa, a podstawowym była marchew
i  buraki. Spożywano też dużo cebuli i czosnku, a także fasoli, grochu i bobu. Kapusta raczej z rzadka się pojawiała, chyba nie potrafiono jej kisić, a ogórków nie znano
w ogóle. Warzywa uprawiano w ogrodach przy zamkach, albo w zakonnych folwarkach na terenach swoich domen. Zaskakująco często wspomina się o przechowywaniu w zamkowych spiżarniach maku, więcej niż prosa lub gryki. Czyniono z niego specjalny olej, który spożywano w dni postne.

Przy każdym zamku była piekarnia i browar. Krzyżacy piekli chleby żytnie
i pszenno-żytnie z mąki grubo mielonej. Bochenki były okrągłe i ważyły ok. 2 kg. Do chleba powszechnym dodatkiem był pieprz, majeranek, suszona natka, czosnek lub kminek.

W czasach krzyżackich jak najbardziej wypiekano różne ciasta.  Tylko niewielka część zachowanych przepisów z tego okresu odnosi się do tego rodzaju wypieków, zaskakiwać może łączenie różnych smaków, jak chociażby budyń ze smalcem. Sądzi się, że krzyżacy jedli cukierki anyżowe, co nie do końca jest prawdą, gdyż chodzi tu bardziej o rodzaj lekarstwa  (głównie na wzdęcia) sporządzanego wówczas z anyżu i cukru, który
z racji dość ciężkich potraw często musiał być zażywany.

Krzyżacy wytwarzali musztardę z gorczycy, octu i smalcu, a także duże ilości serów
z krowiego mleka, na potrzeby własne i na sprzedaż. Mleka chyba jednak nie pili, chociaż używali substytutu mleka krowiego – mianowicie mleka migdałowego.

Podobnie jak inne grupy społeczne, na co dzień zaspokajali pragnienie piwem. Był  to najczęściej tzw. cienkusz (Dünnbier). Lepsze piwo zarezerwowane było dla komturów
i innych hierarchów zakonnych. Zwykli bracia rycerze i bracia księża pili je tylko od święta. Od święta Krzyżacy pili także wino, sprowadzane drogą morską, głównie
z Nadrenii. Mało kto wie, że Krzyżacy wytwarzali także wina gronowe w Prusach i to już w XIV w. Klimat wtedy był cieplejszy od obecnego.

Warto na koniec tych skrótowych wiadomości wspomnieć, o tym, że zachowała się krzyżacka księga kucharska z 33 przepisami  z przełomu XIV i XV tzw.  Königsberger Kochbuch. Drugą, pochodzącą z wcześniejszego okresu, ok. 1350 r., jest Buoch von guter Spise. Jest to pierwsza napisana w języku niemieckim książka kucharska.

Poniżej kilka przepisów z księgi kucharskiej wielkich mistrzów (XV w.)

Zielone kurczę

Utłucz pietruszkę w moździerzu, dodaj mąki i jaj i tym nacieraj kurę i połóż na ogniu.

Potrawa z wątróbki

Weź wątróbkę i ugotowane na twardo jaja, utłucz je w kamiennym moździerzu, wymieszaj
z dobrze sklarowanym winem lub octem i to należy utrzeć albo zmielić. Weź cebulę, smaż ją na smalcu. Razem mieszaniną polewaj ryby, mięso, kurę lub to co chcesz.

Przepołowione jabłka

Weź roztrzepane jaja, pokrój jabłka na cztery części i pozbaw każdą rdzenia z pestkami, te miejsca wypełnij [roztrzepanymi jajkami]. Zatknij je na jeden patyk, pokryj cienkim mącznym ciastem i upiecz. Potem rozcinaj na kawałki i posyp cukrem.

Dobry pasztet

Weź rybę, ściągnij skórę, posiekaj [rybę] na małe kawałki, posiekaj pietruszkę i szałwię, dodaj cynamon, pieprz, imbir i szafran, wymieszaj to z winem i wykonaj z cienkiego ciasta pakunek, włóż doń rybę, na nią wlej wino i przykryj ciastem całą i przebij u góry jedną dziurką i zrób tam bąbel z ciasta i pozwól się upiec. Tak możesz czynić z kurczakami, ptactwem, dziczyzną albo mięsem.

Dobry sos

Weź winogrono i kwaśne jabłko, roztłucz je, wymieszaj z winem lub octem. Sos jest dobry do pieczeni i ryby.

Wykorzystana literatura i strony internetowe:

Marek Radoch, Potrawy na stole krzyżackim w świetle Königsberger Kochbuch w : Historia naturalna jedzenia. Między antykiem a XIX wiekiem, Gdańsk 2012, s.112-113

Joanna Elżbieta Śliczyńska, Konsumpcja żywnościowa wielkich mistrzów na przełomie XIV i XV wieku oraz powiązane z nią funkcje urzędnicze braci-rycerzy krzyżackich, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego 29, 262-273.

Jan Gancewski, Joanna Elżbieta Śliczyńska, Kultura materialna na wybranych zamkach krzyżackich
w świetle inwentarzy zawartych w Ostpreussische Folianten i Ordens Brief Archiv zachowanych
w Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego 29, 171-182.

Bogdan Gałązka, Kuchnia wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego na zamku w Malborku, 2018.

https://dziennikpolski24.pl/krzyzackie-smaki/ar/3233742

http://www.uwm.edu.pl/egazeta/krzyzacy-od-kuchni

https://www.radiowroclaw.pl/articles/view/51788/Co-jedli-Krzyzacy-Przepisy-z-XV-wiecznych-ksiag-kucharskich

W końcu zrobiło się ciepło i spędzamy więcej czasu na świeżym powietrzu. Postanowiliśmy znaleźć wszystkie węgorzewskie pomniki przyrody. Byliśmy w Parku Helwinga, na Wzrórzu Milthalerów, przy zamku, na ulicy Pionierów. Najbardziej spodobał nam się ok. 270 - letni dąb ukryty za budynkiem zwanym " starym sądem".

Uczniowie z klasy II C

W związku, z powrotem klas IV-VIII, od 17 maja 2021 do szkół i wprowadzeniem nauki w systemie hybrydowym, biblioteka szkolna ustala następujący harmonogram (w dn.17-28 V.) wypożyczeń książek dla poszczególnych klas:

Zapraszamy do udziału w konkursie czytelniczym klas II i III

 Cele:                                                                                                                                       

 · Rozbudzenie zamiłowań i zainteresowań czytelniczych twórczością Juliana Tuwima. 

· Popularyzacja twórczości Juliana Tuwima. 
 
  Kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem oraz pobudzanie aktywności czytelniczych uczniów.  

 ·Wyrabianie nawyków właściwej rywalizacji oraz wspólnej wesołej zabawy.

Regulamin konkursu czytelniczego dla uczniów klas II i III              

1. Organizatorem konkursu jest biblioteka szkolna.                                                             

2. Konkurs przeznaczony dla uczniów klas drugich i trzeciej.

3. Po trzech uczniów  z każdej klasy wybierają wychowawcy. 

4. Zgłoszenia uczestników konkursu do 24 maja  (biblioteka szkolna).                                                            

 5. Od uczestników konkursu wymagana jest znajomość następujących wierszy: 

     - Abecadło,
                                                                                                                                 
   - Cuda i dziwy,  

    -Dyzio marzyciel, 

   - Idzie Grześ przez wieś, 

    - O Grzesiu kłamczuchu  i jego cioci,

    - Okulary,

    - Słoń Trąbalski,   

    - Spóźniony słowik,

    - W aeroplanie, 

    - Zosia –Samosia.                                                                                                                                                    

6.  Konkurs przeprowadzony jest w formie testu. 
 

7.   Za każdą poprawną odpowiedź uczestnik otrzymuje 1 punkt.                                                                                   

8.   Konkurs odbędzie się 10 VI o godzinie 9.00 w bibliotece szkolnej.                                                                   

 9. Za udział w konkursie przewidziano nagrody oraz dyplomy.